Aromaterapi Yağları Nedir ve Faydaları Nelerdir?

Aromaterapi bitkilerin çiçeklerinden, yapraklarından veya köklerinden elde edilen uçucu yağlar (esansiyel yağlar) aracılığı ile stresi azaltmayı, fiziksel ağrıyı yönetmeyi, sindirimi kolaylaştırmayı, rahatlamayı sağlamayı ve ruh halini iyileştirmeyi hedefleyen bir alternatif tıp yöntemidir.

Bu blog aromaterapi yağları ve onların özelliklerine, aromaterapi kullanımının faydalarına ve aromaterapinin nasıl kullanılabileceğine odaklanmıştır.

Aromaterapi Yağları Nelerdir?

Aromaterapi çeşitli doğal ve aromatik bitki özlerinin şifa ve kozmetik amaçlı kullanımını içeren alternatif tıp yöntemidir. Aromaterapi yeni bir yöntem değildir ve yüzyıllardır kullanılmaktadır. Aromaterapinin çalışma mantığı esasen esansiyel yağlardaki koku moleküllerinin solunum yolu ile koku sinirleri aracılığı ile beyine taşınması ve beynin duygusal merkezi olan amigdalayı etkilemesi üzerine kuruludur. Aromaterapi uzmanları çeşitli bitkilerin aromaları ile vücudun stres ve ağrı yönetimini, ruh halini ve fiziksel hastalıkları iyileştirmenin mümkün olduğunu savunuyorlar.

Aromaterapi Yağları Nasıl Hazırlanır?

Esansiyel yağlar bitkilerden izole edilen sıvılardır. Esansiyel yağlar için bitkilerin sıvı formu desek yeridir. Bitkilerin yağlarının çıkarılması için kullanılan ekstraksiyon yöntemleri arasında buhar damıtma, solvent ekstraksiyonu, CO2 ekstraksiyonu, maserasyon, soğuk pres ekstraksiyonu ve su distilasyonu gibi yöntemler yer alır. Hangi ekstraksiyon yönteminin kullanılacağı tamamen bitkiye bağlı olarak değişir. Örneğin, narenciye kabuklarından yağ elde etmek isteyen esansiyel yağ üreticileri daha çok soğuk pres ekstraksiyonundan faydalanırlar. Çünkü kabukların sıkılması ve yağların kabuklardan ayrıştırılması gerekir.

Ev ortamında esansiyel yağ üretimi için genellikle buhar damıtma yöntemi kullanılır. Damıtıcı veya damıtma cihazı aracılığı ile bitkinin materyalini su dolu damıtıcıya yerleştirilir ve ısıtma yolu ile buhar serbest bırakılır. Buhar uçucu yağları bitki materyalinden ayrıştırır ve yoğunlaştırıcıya taşır. Burada yağlar soğur ve sıvıya dönüşür. Sıvı, uçucu yağ üstte yüzecek şekilde iki katmana ayrılacaktır. Damıtma işlemi tamamlandıktan sonra esansiyel yağ üst katmandan toplanır. 

Ev ortamında esansiyel yağ üretiminin bir diğer yöntemi ise soğuk preslemedir. Bu yöntem genellikle limon, portakal, greyfurt gibi kabuklu narenciye meyveleri için uygundur. Bu yöntemde meyveler küçük parçalar halinde kesilir ve tohumları bir süzgeç yardımı ile ayrıştırılır. Bu süreçte esansiyel yağlar meyve suyundan ayrılır ve yukarı çıkar. Bir kaşık yardımı ile üst tabakadan narenciye meyvelerinin yağları toplanır ve bir cam kapta saklanır.

Son dönemde aromaterapi yağlarının popüler hale gelmesi ile birçok insan arometerapi yağlarını hazır bir şekilde satın almaya veya kendileri evde üretmeye yöneliyorlar.

En Popüler Aromaterapi Yağları

Arometerapi için kullanılan en popüler esansiyel yağlar aşağıdakilerdir:

• Lavanta: Lavanta yağı aromaterapi için dünyada en fazla kullanılan esansiyel yağdır. Lavanta yağı aromaterapisi uyku kalitesini artırır ve stresi azaltır. Huzursuzluğu hafifletmek, minör ağrıları yönetmek ve cilt tahrişlerini tedavi etmek için lavanta yağı en iyi yağdır.
• Çay ağacı: Çay ağacı yağı ferahlatıcı notalara sahiptir ve en büyük faydası akne ve cilt enfeksiyonlarını iyileştirmektir. Saç derisini rahatlatma, saç kepeğini giderme ve burun tıkanıklığını açması çay ağacı aromaterapisinin en büyük özellikleri arasındadır.
• Nane yağı: Nane yağı ferahlatıcı notalara sahip bir esansiyel yağdır. Nane yağının enerjiyi artırma, hava kalitesini iyleştirme, saç büyümesine destek olma ve deri sağlığını iyileştirme özellikleri vardır.
• Limon: En sevilen narenciye meyvelerinden biri olan limon popüler esansiyel yağlar arasındadır. Temizleme özelliği sayesinde bakterileri ve mikropları yok eder. Limon yağının stresi yatıştırma, konsantrasyonu teşvik etme, akne ve ve mide bulantısı gibi sorunları iyileştirme özelliği vardır.
• Okaliptüs: Okaliptüs yağı sinüsleri açmak için en uygun esansiyel yağdır. Hava yollarını temizlemek, burun tıkanıklığını gidermek, enfeksiyonlarla savaşmak ve minör ağrıları azaltmak gibi özellikleri vardır. Üst solunum yolu hastalıklarının tedavisinde en sık kullanılan yağ okaliptüs yağıdır.
• Biberiye: Biberiye yağı saç büyümesine sağladığı faydalar nedeni ile tercih edilen bir esansiyel yağdır. Taze biberiyeden elde edilen biberiye yağı saç sağlığını artırır, hafızayı iyileştirir ve stres seviyesini azaltır.
• Tarçın: Sıcak ve nostaljik aroması ile tarçın ruh halinin iyileştirilmesi, kalp sağlığına yardımcı olması ve bakterileri önlemesi nedeni ile kullanılan bir esansiyel yağdır.
• Misk adaçayı: Misk adaçayı genellikle banyolarda veya mutfaklarda kullanılan bir yağdır. Masaj yağı olarak da kullanılır. Rahatsızlık ve stres anlarında stres seviyesini düşürmeye yardımcı olur. Cilt iltihabına iyi gelir. Minör ağrıları yönetmede etkilidir.
• Sardunya: Sardunya vücut ve zihin için faydalar içeren esansiyel yağdır. Çiçeksi aromaya sahiptir. Ağrı ve iltihabı hafifletme, stres ve huzursuzluğu azaltma, akne ve cilt rahatsızlıklarını iyileştirme özelliği vardır.

Aromaterapi Yağları Nasıl Kullanılır?

Esansiyel yağ dediğimiz aromaterapi yağlarının birçok farklı kullanım şekli vardır. Bazı esansiyel yağlar topikal kullanıma yönellikken, bazıları yutulabilir, solunabilir ve hatta cilde sürülebilir. Esansiyel yağların nasıl kullanacağınız tamamen yağı hangi amaçla kullandığınıza bağlı olarak değişmektedir.

Aromaterapi difüzörü ile aromaterapi

Hava nemlendiricisi olarak bilinen difüzörler aromaterapi yağlarının yerleştirildiği cihazlardır. Difüzörler, içine yerleştirdiğiniz aromaterapi yağının kokusunu etrafa yayar. Rahatlamayı, gevşemeyi veya solunum rahatsızlıklarını iyileştirmeyi hedefliyorsanız difüzör kullanarak aromaterapi yağlarından faydalanabilirsiniz.

Kuru buharlaşma ile aromaterapi

Kuru buharlaşma uçucu yağların kendi kendine buharlaşmasına izin vererek onlardan faydalanmayı içerir. Bu yöntem için bir pamuk veya mendil üzerine birkaç damla esansiyel yağ damlatılması ve buharlaşmasına izin verilmesi yeterlidir. Pamuğu veya mendili yakınınızda tutmak esansiyel yağın etkisini 100% almak için önemlidir.

Buhar yöntemi ile aromaterapi

Buhar yöntemi ile aromaterapi, isminden de anlaşılacağı üzere buharlı suya esansiyel yağ damlatılmasını ve buharlaşmasını içerir. Bu yöntem için bir kase sıcak suya esansiyel yağ damlattıktan sonra kabın üzerini havlu ile örtmek ve derin nefes almak gerekir. Bu yöntem esansiyel yağdan en iyi etkiyi almak için etkilidir. Bu yöntemi kullanırken gözlerinizi kapalı tutmak önemlidir. 

Sprey ile aromaterapi

Odadaki kokuyu gidermek, ruh halinizi iyileştirmek, stresi azaltmak, cilt sağlığınızı iyileştirmek gibi amaçlar için bir sprey kabını su ile doldurup kaba birkaç damla esansiyel yağ eklemek yeterlidir. İsterseniz bu sprey ile eşyalarınızı da temizleyebilirsiniz.

Aromaterapi Yağları Faydaları Nelerdir?

• Anksiyete ve stres seviyesini düşürür: Bazı esansiyel yağların anksiyete, depresyon ve stres seviyesinde ciddi düşüşe neden olduğunu bilinen bir gerçektir. Özellikle Lavanta sakinleştirici ve rahatlatıcı etkiye sahip olması ile günlük stres seviyesini ciddi oranda düşüren esansiyel yağlar arasındadır.
• Uyku kalitesini iyileştirir: Esansiyel yağların uykuya dalmayı kolaylaştırdığı ve uyku kalitesini artırdığı biliniyor. Lavanta, bergamot ve valerian yağları genel uyku kalitesinin iyileştirilmesinde ve dinlenmeden daha fazla verim alınmasına yardımcı oluyor. 
• Baş ağrısını ve migreni giderir: Nane gibi esansiyel yağlar baş ağrısının ve migrenin giderilmesinde efektiftir. Özellikle nane yağını baş etrafına ve şakak çevresine yüzeysel olarak uyguladığınızda baş ağrınızın azaldığını fark edeceksiniz.
• Mide bulantısını giderir: Özellikle kanser tedavisi alan hastalarda kemoterapinin yan etkilerinden olan mide bulantısının giderilmesi için esansiyel yağlar kullanılmaktadır. Özellikle zencefil yağını difüzör veya buharlaştırma yöntemi ile kullanarak soluduğunuz zaman hamilelik bulantısı, kemoterapi kaynaklı mide bulantısı veya günlük mide bulantısı gibi sorunlarda ciddi hafifleme göreceksiniz. Aromaterapi yağlarının kusmada herhangi bir etkisi olmadığını da unutmamak gerekir.
• Saç sağlığını iyileştirir: Esansiyel yağlar saç sağlığını iyileştirmede mükemmeldir. Özellikle nane yağı ve limon yağı hem yağlı hem de kuru saçların tedavisinde etkilidir. Limon yağı ve nane yağı kafa derisine giden kan akışını iyileştirir, saçı yumuşatmaya yardımcı olur ve kepeği temizler.
• Cilt sağlığını iyileştirir: Lavanta yağı ve çay ağacı yağını birlikte kullanmak sivilce, egzama, deride yanık veya böcek ısırığı gibi cilt rahatsızlıklarını iyileştirir, derideki tahrişi ve iltihabı azaltır. Lavanta yağı ve çay ağacı yağının deride kırışıklıkları önleme etkisi de vardır.

Aromaterapinin Yan Etkileri

Birçok insan esansiyel yağların doğal ürünler olduğu gerçeğinden hareket ederek herhangi bir yan etki yaşamayacaklarını düşünüyor. Oysa ki, bu oldukça yanlıştır. Esansiyel yağların tahriş ve yanma, alerjik reaksiyonlar, astımı tetikleme, baş ağrısına neden olma gibi yan etkileri vardır.

Aromaterapi Yağları Nereden Alınır? Fiyatları Ne Kadar?

Aromaterapi yağlarını online ticaret sitelerinden veya eczanelerden alabilirsiniz. Aromaterapi yağlarının maliyeti genellikle 200 TL ila 3000 TL aralığındadır. Lavanta, çay ağacı, limon, nane gibi aromaterapi yağlarının maliyeti 250-450 TL aralığındadır.